HADİSƏ MÜKƏMMƏL CAVAB (2)

    Bu zaman Rezerford kolleqasından cavabla qane olub-olmadığını soruşur. O isə öz növbəsində cavabdan məmnun olduğunu bildirir. Tələbə bir neçə cavab variantının olduğunu bildirdiyindən onlar həmin cavabları da səsləndirməsini xahiş edirlər.

— Barometrin köməkliyi ilə binanın hündürlüyünü ölçmək üçün bir neçə üsul var. Məsələn, günəşli havada küçəyə çıxmaq, barometrin və onun kölgəsinin hündürlüyünü, həmçinin binanın özünün kölgəsinin hündürlüyünü ölçmək mümkündür. Daha sonrada, heç də çətin olmayan ipucularından istifadə edərək binanın əsl hündürlüyünü tapmaq olar.

—Pis deyil, — deyə Rezerford deyir. — Digər üsullar da mövcuddur?

— Bəli. Əminəm ki, sizin də xoşunuza gələcək çox sadə üsul var. Barometri əlinizə götürürsünüz və barometri divara dayayaraq pilləkənlə qalxırsınız və qeydlər edirsiniz. Bu qeydlərin sayını hesablayıb və onu barometrin ölçüsünə vursanız binanın hündürlüyünü əldə edəcəksiniz.

O davam edir:

— Nisbətən çətin üsuldan istifadə etmək istəyirsinizsə, barometri bir bağa bağlayırsınız və onu bir kəfgir kimi yellədirsiniz. Bu zaman binanın aşağısında və damında qravitasiya həcmini təyin edin. Prinsipcə bu həcmlər arasındakı fərqlə binanın hündürlüyünü təyin etmək mümkündür.

— Nəhayət, — deyə o sözünü yekunlaşdırır, — bütün sadə üsullar içərisində daha sadə olanı budur: Barometri özünüzlə götürün, binanı idarə edən şəxsi tapın və deyin: “Cənab, mənim mükəmməl barometrim var. Mənə binanın hündürlüyünü desəniz o sizindir”.

    Bu zaman Rezerford tələbədən nəyə görə ilk əvvəldən suala düzgün cavab vermədiyini soruşduqda o müəllimlərin məktəb və kolleclərdə tələbələri standart fikirlərlə yükləməsini görməkdən təngə gəldiyini bildirmişdi.

    Həmin tələbə isə danimarkalı fizik, 1922-ci ildə Nobel mükafatı laureatı Nils Bor (1885-1962) idi.