TARİX SƏLMANI FARİSİ

Səlmanı Farisi həzrətləri, əshabı-kiramın böyüklərindən və məşhurlarındandır. Əhli beytdən sayılmışdır.  İnsanları Haqqa dəvət edən,  doğru yolu göstərərək səadətə qovuşduran və  Silsiləyi-Aliyyə deyilən böyük alim və vəlilərin ikinci halqasıdır.

Xəndək döyüşündən etibarən bütün savaşlarda iştirak etdi. Bədir və Uhud döyüşündən sonra, Mədinəyə hücum etmək istəyəm müşriklərə qarşı necə müdafiə olunması üçün müşavirə edilirdi. Bütün müşriklərin birləşərək hücum etdiyi bu döyüşdə Səlmanı Farisi, Rəsulullaha xəndək qazmaqla müdafiə olunmağı təklif etdi.  Onun bu təklifi qəbul edilib, xəndək qazıldı. Bu səbəblə bu döyüşə Xəndək Döyüşü deyildi.  Səlmanı Farisi,  içlərində Amr ibn Avf, Huzeyfə ibn Yəmən, Numan ibn Mukarrin ilə Ənsardan altı adamın olduğu bir qrupla birlikdə idi.  Çox güclü və qüvvətli bir şəxs idi. Xəndək  qazma işlərində çox mahir və bacarıqlı idi. Tək başına on adamın qazdığı yeri qazırdı. Cabir ibn Abdullah: “Səlmanın ona ayrılan beş qulac uzunluğunda, beş arşın dərinliyində yeri vaxtında qazıb bitirdiyini gördüm” buyurmuşdur.   Xəndək döyüşündəki səy və xidmətindən dolayı ona Peyğəmbər əfəndimiz “Səlman-ül Xeyir”, yəni “Xeyirli Səlman” buyurdu.

Əshabı-kiram tərəfindən çox sevilib hörmət görərdi. Səlmanı Farisi həzrətləri dünyaya heç rəğbət etməzdi. Özünə gələn bütün dünya malını Allah razılığı üçün paylayardı. Ayaqda dayana bilməyəcək hala gələnə qədər namaz qılar, sonra bədəni yorulanda oturar dili ilə zikr edərdi. Dili yorulduğu zaman da Allahu təalanın yaratdığı şeylərdəki hikmətləri düşünərdi ki, bu təfəkkürü Peyğəmbər əfəndimizin “Bir saat təfəkkür min il ibadətdən xeyirlidir” buyurduqları təfəkkür idi.  Bir az istirahət etdikdən sonra “Ey nəfsim, sən yaxşı istirahət etdin. İndi qalx Allahu təalaya ibadət et.” Dilinə də “Ey dilim, sən də Allahu təalanın sikrinə başla” deyərdi.

Səlmanı Farisi həzrətləri  Əshabı Suffə deyilən və Peyğəmbər əfəndimizin elm öyrənməklə vəzifəli verdikləri və Peyğəmbərimizdən və səfərdə bir an ayrılmayan kimsələrdən idi. Bəzi gecələr Rəsulullahın hüzurunda  olaraq baş-başa saatlarca söhbətində qalardı.