ZİKR NƏDİR?

Sual: Zikr nədir və necə edilir?

CAVAB
Seyid Abdülhakim Arvasi həzrətləri buyurur ki:
Zikr, xatırlamaq, anmaq deməkdir. Xatırlamaq da qəlblə olur, söyləməklə olmaz. Üç cür zikr bilirik:
1- Dillə, söyləməklə edilən zikrdir. Söyləyərkən, qəlb birlikdə xatırlamaz. Yalnız dillə söylənən zikrin qəlbi təmizləməkdə faydası az olur. İbadət savabı əmələ gəlir. Aşağıdakı ayəti-kərimə qəlbən zikr etməyənlər üçündür:
“Qəlbləri Allahü təalanı zikr etməyənlərə əzab vardır.” [Zümər 22]
2- Yalnız qəlblə olunan zikrdir. Dil söyləməz. Üç ayə məalı belədir:
“Rəbbinizi, yalvararaq, gizli və səssiz çağırın!” [Əraf 55]
“Qəlblər, ancaq Allahı zikr etməklə itminana [sükuta, rahatlığa] qovuşar” [Rad 28]
“Rəbbini daxilindən zikr et!” [Əraf 205]
Daha başqa bir çox ayəti-kərimədə, saysız hədisi-şəriflərdə və din böyüklərinin kitablarında bu zikr bildirilmişdir.

3- Dillə qəlbin birlikdə etdiyi zikrdir. Allah adamları, Övliyayi-kiram, yüksəklərə çatdıqdan sonra bu cür zikri edə bilərdilər. Qəlblə edilən zikr, birinci dəfə Fəxri-aləm əfəndimizin hicrət gecəsində, Sevr dağındakı mağarada, Həzrəti Əbu Bəkr Siddiqə diz üstünə otuzdurub, gözlərini yummasını əmr edərək səssiz etdirdiyi zikrdir. İki ayəti-kərimənin məalı:
“Həmişə sadiqlərlə birlikdə olun!” [Tövbə 119]
“Rəblərini istəyənlərlə birlikdə olmağa çalış!” [Ənam 52]