SÖHBƏT NƏFSİN FAYDA VƏ ZƏRƏRLƏRİ
Sual: Günah deyə bir şey olmasaydı, şeytan və ya nəfsimiz yaradılmasaydı, hər kəs Cənnətə girsəydi daha yaxşı olmazdımı?
CAVAB
Şeytanı da, nəfsimizi də, günahı da yaradan Allahü təaladır. Bu, sanki nə üçün yaradır kimi bir sualdır. Hikmətlərini bilməsək də qəbul etməkdən başqa çarəmiz yoxdur.
Bu dünyada hər məxluqda, hər şeydə Allahü təalanın həm rəhmət sifəti, həm də qəhr, qəzəb sifəti zühur edir.
Su insanların, heyvanların və bitkilərin yaşamaları üçün, təmizlik üçün, yemək, dərman hazırlamaq üçün lazım olması ilə yanaşı, dənizdə minlərlə insan boğulur, sel suları evləri dağıdır, çox soyuq su içən, xəstə olur. Suyun belə zərərləri var deyə suyu istəmirik deyə bilərikmi?
Atəş çörək, yemək bişirmək üçün, qışda isinmək üçün lazım olduğu kimi, içinə düşəni yandırır. Elektrik, çox yerdə işimizə yaradığı halda, yanğına səbəb olur, insanı elektrik vurduqda dərhal öldürür. Hər dərman bir dərdə dəva olduğu halda, artığı zərərli olur. Hər şey belədir.
Elə nəfsimiz də bunlar kimidir. Həm faydalı, həm zərərli tərəfləri var. Nəfsin yaradılması, insanların yaşaması, artması və dünya üçün çalışmaları, axirət üçün cihad savabı qazanmaları üçündür. Allahü təala nəfsi belə neçə-neçə faydalar üçün yaratdı. Lakin nəfsimiz bir çox ləzzətlərə doymur. Allahü təala bütün insanlara mərhəmət edərək, rəhm edərək, nəfsə hakim olub, zərərli arzularını önləmələri üçün ağıl da yaratdı.
Ağıl, insan beyni vasitəsilə duyğu orqanlarından, şeytan və nəfsdən qəlbə gələn arzuları araşdıraraq, yaxşılarını pislərindən ayıran bir qüvvədir. Ayırarkən səhv etməyən ağla “səlim ağıl” deyilir.