SÖHBƏT TƏSƏVVÜF NƏDİR?
Sual: Təsəvvüf nədir?
CAVAB
Təsəvvüf, qəlbi saflaşdırmaq, pis xasiyyətlərdən təmizləmək və yaxşı xasiyyətlərlə doldurmaq deməkdir. Təsəvvüf hal işi olduğu üçün, yaşayan bilər, tərif ilə başa düşülməz.
Təsəvvüf elmi, qəlb ilə edilməsi və çəkinilməsi gərəkən şeyləri və qəlbin, ruhun təmizlənməsi yollarını öyrədər. Buna “Əxlaq elmi” də deyilir.
Təsəvvüf əhli öz dərəcəsinə görə təsəvvüfü tərif etmişdir. Bir neçəsi belədir:
Təsəvvüf, dinin əmrlərinə tabe olub, qadağalarından çəkinərək qəlbi pis xasiyyətlərdən təmizləyib, yaxşı xasiyyətlərlə doldurmaq deməkdir.
Təsəvvüf, sünnəti-səniyyəyə sarılmaq və bidətlərdən qaçmaqdır.
Təsəvvüf, nəfsin iman və itaət etməsi, bütün ibadətlərin və xeyirli işlərin həqiqi və qüsursuz olmasıdır. Allahu təalanın lütfü ilə daha yüksəklərə çıxanlar da olur.
Təsəvvüf, fani olan hər şeydən üz çevirib, baqi olana bağlanmaqdır.
Təsəvvüf, İslam əxlaqı ilə bəzənməkdir.
Təsəvvüf, ölmədən əvvəl ölməkdir.
Təsəvvüf, başdan sona ədəbdir, tamamilə ədəbdən ibarətdir.
Təsəvvüf, qədərə rizadır.
Təsəvvüf, Haqq təalaya itaətdir, qeydsiz, şərtsiz təslimiyyətdir.
Təsəvvüf, ümid etməyi tərk edib, əmələ davam etməkdir.
Təsəvvüf, qəlbi pis xasiyyətlərdən təmizləmək və yaxşı xasiyyətlərlə doldurmaqdır.
Təsəvvüf, namaz, oruc və gecələri ibadət etmək demək deyildir. Bunları etmək hər insanın qulluq vəzifəsidir. Təsəvvüf, insanları incitməməkdir. Bunu edən, vasil olmuş, yəni məqsədə qovuşmuşdur.
Təsəvvüf, insanı ibadətlərdə lazım olan ixlasa və insanlara qarşı lazım olan gözəl əxlaqa qovuşduran yoldur. İnsana bu yolu mürşidi-kamil öyrədər.
Təsəvvüf, hər sözündə, hər işində dinə sarılmaqdır.